Zo werkt de culturele sector aan de SDGs

De reikwijdte van de 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelen is groot. Bewust of onbewust heeft iedereen met de SDGs te maken, ongeacht leeftijd, beroep of woonplaats. In deze nieuwe serie licht SDG Nederland om de zoveel tijd een sector uit. Hoe wordt er in deze sector aan de SDGs gewerkt? Wat gaat er lekker, en welke doelen kunnen nog wat aandacht gebruiken? Deze week nemen we een kijkje in de culturele sector, met Green Film Making en Maritiem Museum Rotterdam.

Els Rientjes, Sustainability Manager van de stichting Green Film Making, bekent dat ze niet op de hoogte is van de SDGs. Toch is ze enorm bezig met het verduurzamen van de Nederlandse film- en televisie industrie. Rientjes richt zich voornamelijk op de totstandkoming van films en televisie(series) en hoe dit proces te verduurzamen.

Wat doet Green Film Making?
“Green Film Making is ooit begonnen in de filmwereld om bewustwording te creëren dat we films anders moeten produceren. Ik heb het overgenomen van Strawberry Earth, een stichting die hiermee begon en subsidies kreeg. Nu is er geen subsidie maar een kleine steun in de rug vanuit het Filmfonds (een van de Nederlandse OCW-fondsen, red). Ik ben de bewustwording anders gaan aanpakken, meer gericht op de praktijk. Ik kijk naar wat we nodig hebben om een film te produceren, dat varieert van catering en transport, tot camera’s en decors. Ik ben elk departement waar we gebruik van maken apart aan het doorlichten, en kijk waar we verbeteringen kunnen bewerkstelligen. Ik probeer zo’n twee deelgebieden per half jaar heel intensief te bekijken.”

Hoeveel films worden per jaar op een groene, duurzame manier gemaakt?
“Zo ver zijn we nog niet. Je ziet wel dat iedereen aan het opschuiven is, maar dat deadlines en geld nog leidend zijn. Ik heb ook geleerd dat ik de mensen echt moet verleiden om andere stappen te maken. Je moet ze laten zien dat het óf efficiëntie in tijd, óf geld oplevert. Digitaal opnemen en minder papier is inmiddels aardig ingevoerd, maar op het gebied van energie, afval scheiden, water en licht zijn nog veel stappen te maken. Het Filmfonds heeft er niet voor gekozen om mensen meteen te belonen of te straffen voor hun aanpak. Nu is het tijd dat er ook gekeken wordt wat men tijdens de productie heeft gedaan, want er wordt wel gewerkt met gesubsidieerd geld.”

Werkt u met andere organisaties samen?
“Ja, ik ben veelvuldig in gesprek met de Gemeente Amsterdam, de omroepen, de commerciële wereld, maar ook met veel brancheverenigingen. Als het van bovenaf ge-eist gaat worden dat wij duurzamer gaan produceren gaat het van twee kanten hard. Dan heb je van onderaf de mensen op de set die het willen, tot de mensen die de bestellingen doen. Ik werk ook samen met de festival-en eventwereld, want die hebben het makkelijker omdat ze meer volume maken op één plek. Dan ben je meteen groot en kan je het goed organiseren. De film- en TV wereld is veel verspreider en is vaak eenmalig van opzet. Zij zijn vaak in staat dingen net wat eerder uit te proberen dan wij, daar leer ik veel van.”

Wat zijn de toekomstplannen van Green Film Making?
“Ik wil proberen om de logistiek van het film maken op een aantal punten echt aan te passen. Dan heb ik het over gescheiden afval op de filmsets, water op de filmsets dat uit de kraan komt in plaats van halfvolle plastic flesjes achterlaten en het transport. Carpoolen, zo veel mogelijk openbaar vervoer en fietsen inzetten en hybride of elektrisch gaan rijden. Maar de markt moet zich ook aanpassen. Op het gebied van licht en apparatuur moeten we zo veel mogelijk duurzame oplossingen vinden, die ook minder energie kosten zonder dat het de creativiteit beperkt. Maar een aantal dingen zijn nog niet uitgevonden, we hebben nog steeds geen daglicht dat we kunnen maken met lampen. En ook de facilitaire markt moet stappen gaan zetten om anders in te kopen en spullen te verhuren die duurzamer zijn.”

Heeft u nog tips voor andere organisaties die zich ook met de SDGs (willen) bezighouden?
“Het netwerk is heel belangrijk. Ook om te zorgen dat de kennis die je vergaard niet bij jou blijft, maar verspreid wordt. Zo ga je makkelijker van elkaar leren. Wat dat betreft is de film- en tv wereld een hele ouderwetse wereld waar weinig gedeeld wordt en weinig transparant is.”

Het Maritiem Museum Rotterdam verhoudt zich op een heel andere manier tot de SDGs. Waar Green Film Making de aanpak verduurzaamt, staat bij het Rotterdamse museum duurzaamheid en energie juist centraal. In december 2016 opende het museum de Offshore Experience, een tentoonstelling waar de bezoeker zich op een platform op zee waant. Vragen rondom de opwekking van staan centraal, met nadruk op het verduurzamen van de huidige energieopwekking. Net als Rientjes, is Judith Freijser, woordvoerder van het Maritiem Museum, niet heel bekend met de SDGs: “Onbewust zijn we wel bezig met de SDGs, maar benoemen ze niet op die manier in onze projecten.”

Wat doet het Maritiem Museum?
“Onze missie is om bezoekers bewust te maken van het feit dat de maritieme wereld een enorme invloed heeft op hun dagelijkse leven. Negentig procent van ons eten komt bijvoorbeeld per schip naar Nederland en een derde van onze energie wordt gewonnen op zee. In de tentoonstellingen en educatieprogramma’s die wij over deze onderwerpen maken, komen daardoor vanzelf maatschappelijke thema’s aan de orde die onze bezoeker aan het denken zetten.”

Door verschillende tentoonstellingen raakt het Maritiem Museum een verscheidenheid aan SDGs. Zo blijft het museum niet in één SDG hangen, doel 12 (Duurzame productie en consumptie) en doel 2 (Geen honger) komen bijvoorbeeld ook aan bod. Freijser vertelt over de tentoonstelling ‘De wereld op je bord’: “Hier leren volwassenen en kinderen spelenderwijs dat veel van ons eten per schip vervoerd wordt, maar ook maatschappelijke thema’s als ‘gezond eten’ en ‘verspilling’ komen aan de orde.” Op de nieuwste tentoonstelling, de Offshore Experience, staat voornamelijk hernieuwbare energie in de aandacht.

Hoe ziet de toekomst van het Maritiem Museum eruit?
“Vanaf april starten we met de tentoonstelling Expeditie Knappe Koppen in samenwerking met astronaut Andre Kuipers. Deze tentoonstelling gaat over ontdekkingsreizen, maar raakt aan thema’s als ‘openstaan voor andere culturen’. Kortom, we raken met onze tentoonstellingen en evenementen aan een hoop SDGs.”

 

Beeld Offshore Experience: Marco de Swart