Hoe staat Nederland ervoor met het naleven van de duurzame ontwikkelingsdoelen? Die vraag stond centraal op 15 november, toen geïnteresseerden zich in de New World Campus in Den Haag verzamelden om de uitdagingen te bespreken. “De boterham is nog karig belegd”, klinkt het.
Tekst: Merel Hendriks
Dat is de conclusie van Hugo von Meijenfeldt, coördinator van de implementatie van de duurzame ontwikkelingsdoelen. Hij deed deze constatering naar aanleiding van een onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), dat onderzocht hoe Nederland ervoor staat met de doelen. Von Meijenfeldt: “Ik zie echter ook dat er ambitie is om verandering teweeg te brengen.”
‘Als je vooruitgang wilt meten, moet je eerst weten waar je staat’
Geen negatieve voetafdruk
“Als je vooruitgang wilt meten, moet je eerst weten waar je staat. De doelen begonnen als een tekst en zijn langzaamaan gevormd tot een beleid”, vervolgt Von Meijenfeldt. “Er is gekeken naar wat er gebeurt op alle vlakken: in het bedrijfsleven, in het maatschappelijk middenveld en in de financiële wereld. Om de doelen daadwerkelijk te bereiken, moeten we flink aan de slag, zowel op nationaal als op internationaal niveau. Op dit moment heeft Nederland een voetafdruk die zes keer zo groot is als de oppervlakte van ons land.” Eerder werd al gezegd dat er 3,6 aardbollen nodig zijn aan productieve grond als iedereen zou leven als de gemiddelde Nederlander. “Ons doel is om helemaal geen negatieve voetafdruk meer te hebben. Een verantwoorde kledingproductie bijvoorbeeld kan al een vermindering geven.”
Nederland heeft een ecologische voetafdruk die zes keer zo groot is als de oppervlakte van het land
Een overvloed aan afval
Op de bijeenkomst delen diverse sprekers hun initiatieven en inzichten met het publiek. Zo vertelt Arie Voorburg, medewerker urban transition bij ingenieursbureau Arcadis, over steden van de toekomst en Angèle Frankena over haar sociale initiatief De KrachtFabriek in Houten. Ook zijn er vijf dialoogsessies, ingeleid en begeleid door Global Goals Accelerator: over klimaat en energie, duurzame steden en armoede, gender en (on)gelijkheid, verantwoorde consumptie, productie en ketenverantwoordelijkheid en voeding en gezondheid. “Opvallend genoeg hadden de deelnemers veel dezelfde ideeën, bleek uit de Global Goals Accelerator questionnaire die bezoekers voorafgaand hebben beantwoord. Zij vonden dat Nederland een overvloed heeft aan afval en aan mensen. Hoewel het grote aantal inwoners van ons land zorgt voor initiatief en inzet, zorgt het ook voor hebzucht en polarisatie”, aldus Anouk Menko, presentator van de uitkomsten van de questionnaire.
Arie Voorburg van Arcadis was een van de sprekers
De wereld van 2030
Voor de periode van nu tot 2030 zien de bezoekers vooral ontwikkelingen op het gebied van klimaat en duurzame energie, (on)gelijkheid en bewustwording. Ook voorzien ze politieke verschuivingen, zoals de recente Amerikaanse verkiezingen waarbij Trump als beste uit de bus kwam. Hoe ziet de wereld er dan uit in 2030? “Als een samenleving waarin veel van onderop gebeurt en er veel samenwerking is tussen de verschillende lagen. We hopen op een wereld van iedereen, met meer gelijkheid en minder honger”, zegt Menko. Hoewel iedereen hier dus zelf mee aan de slag kan gaan door meer verantwoorde keuzes te maken in het dagelijks leven, ligt er volgens de bezoekers ook een verantwoordelijkheid bij de overheid, bijvoorbeeld in regelgeving.
Ook in Nederland is een betere verdeling tussen mannen en vrouwen op de werkvloer een uitdaging
Vrouwelijke president
Een van de uitdagingen is gender (on)gelijkheid, zoals een betere verdeling tussen vrouwen en mannen op de werkvloer. Niet alleen elders, maar zeker ook in Nederland. Uit het onderzoek van het CBS komt naar voren dat Nederland minder goed scoort als het gaat om inkomensgelijkheid tussen mannen en vrouwen. Volgens het onderzoek zouden de bestaande ongelijkheden tussen mannen en vrouwen er niet moeten zijn in een ontwikkeld land als Nederland.
Daarnaast wordt er sociale ongelijkheid ervaren, steeds meer mensen voelen zich gediscrimineerd in Nederland. “Binnen het bedrijf waar ik werk, is slechts 25 procent vrouw. Ik pleit voor een betere verdeling. Ondanks dat, is een van onze twee directeuren vrouw en heeft zij de ontwikkelingsdoelen omarmd”, vertelt een deelneemster, werkzaam bij een ingenieursbedrijf. Uit dit verhaal blijkt dat er, ondanks veranderingen, nog veel uitdagingen liggen in het verkleinen van ongelijkheid. Een aantal bezoekers vraagt zich ook af of het geen tijd is voor een vrouwelijke president en of het verstandig is als Nederland een quotum instelt voor het aantal vrouwen in de politiek.
Misschien is het verstandig als Nederland een quotum instelt voor het aantal vrouwen in de politiek
Of alle betrokkenen het eens zijn over de uitdagingen, wordt besproken tijdens een grote bijeenkomst op 8 december. “Er is nu genoeg geïnventariseerd, we kunnen aan de slag”, vindt Von Meijenfeldt. Volgens hem hebben genoeg organisaties de doelen inmiddels omarmd, wat ook blijkt uit de aanvaarding ervan door 193 regeringsleiders. Een vraag uit de zaal aan Von Meijenfeldt: “Moet er niet ook gekeken worden naar een systeemwijziging, omdat de doelen eigenlijk herstelwerkzaamheden zijn?” “Het is nooit zo geweest dat alles goed ging, maar er komt zeker een tijd van ingrijpende transities”, weet hij.
Afgelopen juni en juli organiseerde de Global Goals Accelerator acht bijeenkomsten over de zeventien duurzame ontwikkelingsdoelen om de toepassing ervan te versnellen. De bijeenkomsten, waar denkers en doeners de dialoog aangaan, bracht creatieve geesten bij elkaar. Inmiddels is er een tweede reeks van start gegaan in samenwerking met diverse organisaties. In oktober vond het eerste evenement van de nieuwe reeks plaats in Utrecht. De bijeenkomst van afgelopen dinsdag ontstond vanuit een samenwerking met New World Campus, DuurzaamDoor en Huis der Nederlanden. Benieuwd naar de volgende bijeenkomst van de Global Goals Accelerator? Neem een kijkje op de kalender.