Wereldwijd spelen gemeenten een belangrijke rol bij de implementatie en het meten van de voortgang van de SDG’s. Vandaar dat tijdens het High Level Political Forum (HLPF) in New York, de internationale koepelvereniging United Cities and Local Governments bekeek hoe gemeenten wereldwijd betrokken zijn bij de implementatie van de doelen.
In Nederland zijn de gemeenten via de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) betrokken bij het samenstellen van het rapport over de voortgang van de implementatie van de SDGs. VNG maakte dan ook deel uit van de Nederlandse delegatie die het HLPF bezocht. VNG-voorzitter Jan van Zanen, burgemeester van Utrecht, was afgelopen week in New York. We stelden hem drie vragen.
Waarom is het van belang dat gemeenten aan deze VN conferentie deelnemen?
“De 17 Global Goals zijn belangrijk. Daar hebben we ons als Nederland 
aan gecommitteerd. De doelen gaan over energie, klimaat, banen, woningbouw, duurzame steden, armoede, positie van vrouwen, uitbannen van ongelijkheid: allemaal onderwerpen en thema’s die op gemeentelijk niveau een grote rol spelen. De doelen kunnen niet behaald worden zonder de inzet van gemeenten. Ook het Rijk is ervan overtuigd dat we de doelen alleen maar kunnen bereiken als ook de kennisinstellingen, bedrijfsleven en gemeenten en vooral ook hun inwoners meedoen.”
“Ook al is het ambitieus; ik vind het belangrijk dat de doelen behaald worden. Als gemeenten doen wij daar aan mee. Kijk naar aan onze investeringsagenda (‘Naar een duurzaam Nederland‘) die we hebben aangeboden voor de kabinetsformatie. Dan moet je ook bereid zijn om één keer per jaar te kijken hoe het staat met de realisatie van de doelen. Mijn inzet hier is tegen de VN en iedereen die hierbij betrokken is te zeggen: ‘hartstikke goed, maar vergeet niet de gemeenten mee te nemen’. We kijken deze dagen naar wat er goed gaat en wat niet, wat er internationaal nodig is en wat we nationaal en lokaal moeten doen.’
“Op allerlei terreinen vallen dingen nu samen, of we nu uit het Zuiden of Noorden komen.” – Jan van Zanen burgemeester van Utrecht
“Onze internationale koepelvereniging, United Cities and Local Governments (UCLG), heeft ook gekeken naar de betrokkenheid van gemeenten bij de SDGs. Dat kan nog beter. En juist daarom is het zo belangrijk dat de Nederlandse delegatie op het HLPF uit zoveel verschillende partijen bestaat. Op die manier laat het kabinet in Den Haag zien dat om de internationale doelen te bereiken, we allemaal samen moeten werken. Dit kan als inspiratie dienen voor andere landen die gemeenten en regio’s nog niet actief betrekken bij het realiseren van de SDGs.”
Wat is uw indruk? Wordt uw boodschap gehoord?
“Ik ben blij dat ze dit organiseren. Er zijn hier veel inspirerende mensen en ideeën, die vanuit verschillende rollen aan verschillende onderwerpen bijdragen zoals LHBTI, de positie van vrouwen, jongeren, inheemse volken. Ik hoop dat de betrokkenheid van al deze groepen het bereiken van de doelen dichterbij brengt.”
“In toenemende mate merk ik dat de ontwikkelingsdoelstellingen en de agenda 2030, perspectief bieden en structurerend werken. Op allerlei terreinen vallen dingen nu samen, of we nu uit het Zuiden of Noorden komen. Er komen verbanden. En als zodanig hebben SDGs een positieve rol en bieden ze een gezamenlijke blik op de toekomst.”
“We zien dat Nederland en andere landen als Zweden, Denemarken, België, Colombia, Brazilië en nog een handjevol andere landen gemeenten goed hebben betrokken. Maar het is nog niet voldoende. We roepen de VN en de lidstaten op om echt meer aandacht te besteden aan de rol van gemeenten wereldwijd. Daar moeten ze dan ook in gesterkt worden; ze moeten beschikken over voldoende taken, middelen en autonomie.”
Wat kunnen Nederlandse gemeenten doen?
“Zich aansluiten bij de agenda. De VNG heeft een prachtige campagne, Gemeenten4GlobalGoals. Sluit je daarbij aan, en gebruik de agenda als een positief perspectief voor de toekomst, een kader dat zeer inspirerend werkt. Ik kan dit sterk aanbevelen want in mijn gemeente, maar ook in andere Nederlandse gemeenten zie ik dat het veel oplevert. Sinds de gemeente zich heeft uitgesproken over de Global Goals willen steeds meer initiatieven en bedrijven betrokken zijn.”