Nederland loopt nog niet op koers om de Sustainable Development Goals in 2030 te halen. Sterker nog: in dit tempo haalt geen enkel land het. Dat is een van de conclusies uit de zesde Nationale SDG-rapportage en de CBS Monitor, die vandaag verschijnen. Maar ondanks de uitdagingen zijn er ook een hoop mooie stappen naar een betere wereld gemaakt.
Zo zet bijvoorbeeld de verduurzaming van de landbouw stevig door, daalde het aantal daklozen voor het eerst sinds een aantal jaar en hebben er positieve ontwikkelingen op het gebied van gendergelijkheid plaatsgevonden (o.a. afnemende beloningsverschillen, stijgende arbeidsparticipatie en economische zelfstandigheid van vrouwen).
Ook is er steeds meer aandacht voor de zorgen van jongeren. Zorgen over hun toekomst, over klimaatverandering, en hun mentale gezondheid. Mede door deze aandacht en inzet van jongerenorganisaties zijn jongeren erin geslaagd plaats te nemen aan tafel bij een aantal belangrijke besluitvormingsprocessen (o.a. de formatie en de COP26 in Glasgow).
Klik hier om de zesde Nationale SDG-rapportage te lezen
Nederland ligt op koers om twee SDG’s in 2030 volledig te behalen: SDG 1 (geen armoede) en SDG 9 (industrie, innovatie & infrastructuur). Ook staat Nederland in de nieuw toegevoegde Leave No One Behind Index hoog; op de 6e plaats (van de 166 landen). Direct na de Scandinavische koplopers. Deze index meet (het tegengaan van) ongelijkheid op basis van vier dimensies: armoede, toegang tot publieke diensten, gendergelijkheid en inkomensverdeling.
Uitdagingen: genderkloof, mondiale crises en biodiversiteit
Hoewel een groot deel van de Werelddoelen positief ontwikkelen, zijn er ook SDG’s waar nauwelijks vooruitgang in zit en zelfs enkele waarvan we verder afdrijven. De uitdagingen voor Nederland liggen vooral bij de planeetdoelen en het veiligstellen van brede welvaart voor toekomstige generaties. Een ander pijnpunt is de aanzienlijke negatieve voetafdruk (spillover) van Nederland in het buitenland.
Ook gebeurtenissen op wereldschaal hebben direct invloed op ons beleid en vooruitgang; door mondiale crises zoals de coronapandemie, klimaatverandering en de oorlog in Oekraïne raken we verder af van het bereiken van de SDG’s in 2030. Zo had de coronapandemie direct impact op onze brede welvaart: de tevredenheid met het leven daalde ten opzichte van 2020 en ook zien we een vermindering van sociale contacten en gemiddelde mentale gezondheid (elementen van respectievelijk SDG 10 en SDG 3).
In de strijd tegen de klimaatcrisis ontstaan nieuwe initiatieven en oplossingen, maar klimaatverandering confronteert ons ook met grote nieuwe uitdagingen en tekortkomingen: op het gebied van energie (SDG 7) zien we aan de ene kant dat het vermogen hernieuwbare elektriciteit verder is toegenomen. Maar aan de andere kant dat de CO2-uitstoot, na de daling in 2020, weer is gestegen (SDG 13). Verduurzaming van de landbouw zet door (SDG 2), maar biodiversiteit op land en onder water blijft onder druk staan (SDG’s 14 en 15).
Samenwerken aan toekomstbestendige samenleving
Ondanks de uitdagingen bruist het in Nederland van de energie om de schouders eronder te zetten richting een duurzame en inclusieve toekomst. De bewustwording van het belang van de SDG’s is in de afgelopen zes jaar sterk gegroeid. Met toenemende aandacht voor klimaatverandering, biodiversiteit en de circulaire economie.
Een andere positieve trend is de toenemende samenwerking tussen organisaties die willen bijdragen aan een betere wereld. Het meest in het oog springend is, volgens het Nationale SDG-rapportage, de groei van SDG Nederland als platformorganisatie: het afgelopen jaar steeg het aantal lidorganisaties naar ruim 1200, en iedere maand komen daar nieuwe leden bij.
Ook de SDG-Allianties breidden hun netwerk uit en versterkten hun samenwerking over verschillende SDG’s heen. Rondom elke SDG is een netwerk van betrokken organisaties opgezet met een Alliantie Coördinator als trekker.
Lees hier meer over de SDG-Allianties
Blauwdruk voor een beter toekomst
De uitdagingen zijn groot, maar de kracht van de SDG-agenda bewijst zich steeds opnieuw. Het tweede jaar van de coronacrisis vroeg veel veerkracht van mensen, in Nederland en wereldwijd. Kwetsbare mensen in ontwikkelingslanden zijn het hardst getroffen en daarmee is ook het behalen van de SDG’s verder uit zicht geraakt.
In Nederland heeft de inzet van nood- en steunpakketten geholpen om de negatieve impact van de pandemie zoveel mogelijk in te perken. De bewustwording van milieu-, klimaat- en biodiversiteitsproblemen werd vergroot, wat zich uitte in toenemende aandacht. Tegelijkertijd nam ook de bewustwording van ongelijke kansen en kwetsbaarheid van mensen toe.
De SDG’s bieden een kader om al deze thema’s in samenhang aan te pakken, en een veerkrachtige, toekomstbestendige maatschappij te bouwen waarin iedereen kan meedoen.
De zesde Nationale SDG-Rapportage is gezamenlijk opgesteld door de Rijksoverheid, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), mede namens het Interprovinciaal Overleg (IPO) en de Unie van Waterschappen (UvW) voor de decentrale overheden, VNO-NCW, Global Compact Netwerk Nederland en MVO Nederland voor het bedrijfsleven en de financiële instellingen, Partos voor het maatschappelijk middenveld, NWO-WOTRO voor de kennisinstellingen, de Nationale Jeugdraad (NJR) voor de jongerenorganisaties en het College voor de Rechten van de Mens.