Energiecommissaris Ruud Koornstra waande zich tijdens de Innovation Expo vorige week in het epicentrum van de vaderlandse innovatie, maar weet dat er meer mogelijk is. Hij roept alle vernieuwers van Nederland op aan de realisatie van de klimaatdoelen bij te dragen.
Aan deze blog, waar ik vorige week tijdens de Innovation Expo 2018 in Rotterdam mee begon, lijkt geen eind te komen. Vaak vertelde ik ‘uitvinders’, met wie ik de afgelopen vijftien jaar bij verschillende bedrijven samenwerkte aan duurzame innovaties, dat de grootste vijand van ‘goed’, ‘beter’ is. Nu lijkt het erop dat ik in diezelfde val ben getrapt.
Duizenden bezoekers en honderden exposanten kwamen vorige week samen om kennis uit te wisselen over alles wat met innovatie te maken heeft. Overheden, de wetenschap, grote en kleine bedrijven, uitvinders en uitvreters kwamen samen om elkaar te inspireren maar vooral te ontmoeten. Boeiende sprekers, uitdagende sessies en in elk hoekje van het RDM-terrein was iets nieuws te zien. En hoewel daar een dag lang het epicentrum van de vaderlandse innovatie lag, weet ik zeker dat dit slechts het topje van de ijsberg was. Want er is in Nederland nog veel meer disruptieve vernieuwing en creatie voorradig.
Klimaatzaak van Urgenda
Ik had wel tien blogs kunnen schrijven over het walhalla van innovatief Nederland, dat samenkwam op een door de Nederlandse overheid georganiseerde tweejaarlijkse expo, maar plotseling was daar nog veel meer relevant nieuws. Daags na nadat het IPCC (Intergouvernementele Plan tegen Klimaatverandering) met een actueel rapport kwam waaruit bleek dat we op z’n zachtst gezegd alle zeilen bij moesten zetten om niet boven 1,5 graad opwarming van de aarde te komen, deed het Hof in Den Haag uitspraak in het hoger beroep van de zogenaamde klimaatzaak van Urgenda, waar ik samen met mijn zoon Bart een van de mede-eisers ben. Ook de hogere rechter besloot dat de Nederlandse overheid een flink tandje bij moet zetten. Dat zij de plicht heeft zorg te dragen voor de veiligheid van haar inwoners en dus meer moet doen tegen klimaatverandering.
Als voorzitter van de advisory board van het klimaatberaad, met als voornaamste opdracht disruptive (‘ontwrichtende’) vernieuwing bij de verschillende sectortafels onder de aandacht te brengen, weet ik hoe hard er de afgelopen maanden is gewerkt aan een plan om de uitstoot van vele megatonnen CO2-equivalenten in de nabije toekomst te voorkomen. Ambtenaren van verschillende departementen, alle relevante sectoren, wetenschappers en ngo’s, verdeeld over inspiratie- en onderhandelingstafels, zijn flink op stoom.
“Vernieuwend Nederland: help het kabinet de klimaatdoelen te halen en verenigt u!”
Desondanks zag ik kort na de uitspraak van het Hof een wat hopeloze blik bij de voor het energietransitieproces verantwoordelijke minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat). De Klimaatzaak draait voor het kabinet volgens Wiebes niet om klimaatbeleid, maar ‘om de vraag op welke wijze beleidskeuzes van de regering juridisch worden getoetst’. Volgens Wiebes suggereert dit dat het niet aan rechters is om over politieke keuzes te oordelen: ‘Het gaat om een principiële kwestie’. Het kabinet overweegt daarom in cassatie te gaan bij de Hoge Raad. Maar de rechter zegt nu voor de tweede maal: ‘De Staat moet mensenrechten proactief beschermen.’ En dat is iets anders dan bemoeienis met politieke keuzes. Ik hoop daarom dat Wiebes en de zijnen zich zoals het afgelopen jaar zullen blijven focussen op de ontwikkeling en implementatie van oplossingen.
“Die vernieuwing komt zoals we allemaal weten van buiten de politiek, van buiten de ministeries en van buiten de sectoren.”
En de bezorgde blik van de minister had misschien meer te maken met het besef dat we het met de huidige maatregelen niet gaan redden. Er is dus nog veel meer vernieuwing nodig om ons aan de wet te houden en de wereld te redden. En die vernieuwing komt zoals we allemaal weten van buiten de politiek, van buiten de ministeries en van buiten de sectoren, maar van ‘dissidente’ wetenschappers, het mkb, de ondernemende burger en de spreekwoordelijke schuurtjes. Partijen die wat mij betreft nog te weinig meedoen aan de Klimaattafels. Daarom nogmaals mijn oproep aan vernieuwend Nederland: help het kabinet de klimaatdoelen te halen en verenigt u! Meld je aan bij een advisory board van het Klimaatberaad. Want niets is zo sterk als een idee waarvoor de tijd gekomen is. En die tijd is nu.
