In 2030 moet zeker 30 procent van al het land en water op aarde beschermd gebied moet zijn. Dat is een van de belangrijkste maatregelen die 196 landen hebben afgesproken te nemen om de ecosystemen en dier- en plantensoorten te beschermen.
Na bijna twee weken aan onderhandelen werd vandaag het besluit bekend gemaakt tijdens de biodiversiteitstop in Montreal (Canada). De landen hebben ook afgesproken dat het risico dat soorten door toedoen van de mens uitsterven in 2050 tien keer zo klein moet zijn als nu.
Beschermd gebied, beschermde dieren & beschermde gemeenschappen
Nu heeft bijna 16 procent van het land en de binnenwateren en iets meer dan 8 procent van de zeeën en oceanen een officiële beschermde status. Straks krijgen vooral gebieden die van belang zijn voor de biodiversiteit te maken met beschermende maatregelen, staat in het akkoord.
Hoe die er precies uitzien, is niet duidelijk. Benadrukt wordt wel dat de rechten van inheemse volkeren en lokale gemeenschappen moeten worden gerespecteerd.
Een miljoen soorten met uitsterven bedreigd
Het gaat niet goed met onze biodiversiteit. Wetenschappers waarschuwen dat één miljoen soorten planten en dieren met uitsterven bedreigd zijn als gevolg van menselijk handelen. De oorzaken van het verlies aan biodiversiteit zijn complex, maar hangen toch vooral samen met veranderingen in het gebruik van land (lees: ontbossing) en de zee, vervuiling en overexploitatie van de natuur (bv. overbevissing). Commerciële landbouw voor exportproducten zoals vlees, soja, palmolie, rubber, koffie en cacao is wereldwijd de grootste motor achter ontbossing. Ook klimaatverandering bedreigt in toenemende mate de biodiversiteit.
Bron grafiek: naturepositive.org
Wat is het Biodiversiteitsverdrag en waar staan we nu?
Het Biodiversiteitsverdrag is één van de drie verdragen (naast het Klimaatverdrag en Desertificatieverdrag) die in 1992 op de VN-conferentie in Rio de Janeiro zijn opgezet. In 2011 werden hiervoor tijdens de biodiversiteitstop in Aichi (Japan) 20 doelen gesteld: de zogenaamde Aichi-targets.
Deze doelen liepen in 2020 af, maar ze werden geen van allen behaald. De vijftiende vergadering van de partijen van de CBD had in het najaar van 2020 in Kunming (China) moeten plaatsvinden, maar werd vanwege corona enkele keren uitgesteld. Komende weken wordt er in Montreal onderhandeld over de nieuwe biodiversiteitsdoelen.
De nieuwe doelen vormen samen het Biodiversiteitsakkoord, In dit nieuwe akkoord worden besluiten vastgelegd met de ambitie dat alle deelnemende landen wereldwijd voor 2030 een einde hebben gemaakt aan biodiversiteitsverlies en voor 2050 hebben gezorgd voor biodiversiteitsherstel.
Waarom nieuwe biodiversiteitsdoelen dringend nodig zijn
We vernietigen de natuur veel sneller dan ze zichzelf kan herstellen. Een aanhoudend verlies van natuur bedreigt niet alleen meer dan de helft van het wereldwijde BBP, maar wat nog belangrijker is: mensenlevens en welzijn. De armsten en meest kwetsbaren worden het eerst en het hardst getroffen. Aangezien de klimaatcrisis nauw verbonden is met de natuurcrisis, moeten beide tegelijk worden aangepakt om een snelle overgang naar een natuurpositieve, CO2-neutrale toekomst te bewerkstelligen.
Met het klimaat hebben we duidelijke doelen van CO2-neutraliteit, verwoord in de doelstelling van netto nulemissie tegen 2050 met als doel de opwarming van de aarde onder de 1,5 graden te houden. Een vergelijkbaar tijdgebonden doel is nodig voor de natuur, om ervoor te zorgen dat we het verlies aan biodiversiteit stoppen en terugdraaien. Of de nieuwe maatregelen voldoende zijn, zal de tijd moeten uitwijzen. Maar de tijd dringt; uitstel zal onze executie zijn.