Door ruilmarkten te organiseren willen verschillende initiatieven ouders stimuleren om minder nieuw speelgoed te kopen voor Sinterklaas. Goed voor de portemonnee, goed voor het milieu.

Zowel landelijk als regionaal zijn er veel initiatieven die het Sinterklaasfeest willen verduurzamen. We lichten er drie uit.

Recycle Sint

Als moeder van twee jonge kinderen vond Elif Algu zes jaar geleden dat ze te veel speelgoed in huis had. Veel ouders in haar omgeving herkenden dit probleem. Daarom bedacht ze Recycle Sint. “Het begon heel kleinschalig op de school van mijn kinderen, daar organiseerde ik een ruilmarkt voor speelgoed”, vertelt Algu. “Maar ik vond eigenlijk dat heel Nederland dit moest gaan doen. Ik ben niet tegen consumptie, maar wel tegen overconsumptie. Dat is gewoon niet meer van deze tijd.”

Speelgoed ruilen is niet alleen voor ‘hippies’ en ‘groene gekkies’ – Elif Algu

Vorig jaar kreeg haar initiatief een zetje in de rug toen Algu’s collega’s van Branding A Better World hielpen met het maken van een website, een promotievideo en het verwerven van online bekendheid. “Het is heel fijn dat zij helpen, want ze doen het vrijwillig”, vertelt Algu. Op Facebook werden evenementen aangemaakt voor ruilmarkten en er kwam een toolkit online met tips om zelf een ruilmarkt te organiseren. “Ik heb een ruilmarkt opgezet en de kennis die ik daar aan overhield zit nu in de toolkit, zoals tips over hoe je de ruilwaarde kunt bepalen of hoe je de ruilmarkt kunt promoten. Eigenlijk is overal al over nagedacht, je hoeft er alleen nog je eigen invulling aan te geven.”

Waar vorig jaar twintig ruilmarkten werden georganiseerd, staat de teller voor dit jaar al op tachtig. “Het gaat echt als een lopend vuurtje”, vertelt Algu enthousiast. “Speelgoed ruilen is niet alleen voor ‘hippies’ en ‘groene gekkies’. Ik wil duurzaamheid mainstream maken. Er zijn ook ouders die niet aan duurzaamheid denken bij de ruilmarkt, maar het idee toch omarmen omdat het zo makkelijk, handig en leuk is. Vanuit die andere motieven nemen ze de bewustwording voor duurzaamheid toch mee.”

KrijgdeKleertjes

KrijgdeKleertjes is van origine een vrijwilligersorganisatie die zich inzet tegen verspilling van kinderkleding. Dit doen ze door mensen kleding met elkaar te laten ruilen. Met Sinterklaas wordt er ook speelgoed geruild, bijvoorbeeld in Elst. Amanda Mens-Roelofs organiseert hier sinds vier jaar een ruilmarkt rondom Sinterklaas, zodat ouders speelgoed kunnen uitwisselen. Dat begon vanuit haar eigen huis, en is vanwege interesse verhuisd naar een grotere locatie.

Met een kleine groep vrijwilligers wordt twee keer per jaar een speelgoedruil georganiseerd in de maand voor Sinterklaas. “Ik vond KrijgdeKleertjes een leuk initiatief, maar vond het jammer dat er bij mij in de buurt geen ruilpunt was. Toen dacht ik: dan ga ik het gewoon zelf opzetten vanuit KrijgdeKleertjes.”Ook voor Mens-Roelofs is het probleem van te veel speelgoed in huis hebben de motivatie om hiermee aan de slag te gaan. “Vooral in de eerste jaren van je kinderen zijn ze heel gauw toe aan iets nieuws. Het is zonde om elke keer iets nieuws te kopen en goede spullen te laten liggen.”

Speelgoed ruilen is een goede manier om weer plek te maken, anders puilt heel je huis uit – Amanda Mens-Roelofs

“Speelgoed ruilen is een goede manier om weer plek te maken, anders puilt heel je huis uit”, vertelt Mens-Roelofs lachend. Ook scheelt het in de portemonnee: “Mijn oudste kind is 6, die heeft een specifiek verlanglijstje. Daarom ruil ik een paar dingen en een aantal dingen koop ik nieuw. Voor de jongste van 1,5 jaar ruil ik bijna alles. Er zitten leuke dingen tussen en het maakt hem nog niet echt uit wat hij krijgt.”

Mens-Roelofs merkt aan mensen die komen ruilen dat ze vaak erg enthousiast worden van het concept. “Ze maken graag anderen blij met spullen die ze nog hadden liggen, en het is ook nog voordelig en duurzaam. Er zit ook een soort emotionele waarde aan speelgoed dat van je kinderen is geweest. Mensen vinden het belangrijk om te weten dat het goed terechtkomt. Vaak zien ze ook wie het meeneemt, dat maakt het toch persoonlijk.”

Swip Swap

Ook voor volgend jaar worden nieuwe initiatieven ontwikkeld. Een voorbeeld hiervan is Swip Swap. Met deze app, die volgend jaar zomer uitkomt, kan het hele jaar door speelgoed worden geruild. Bedenker Rob Römgens kreeg drie jaar geleden het idee om hier iets mee te doen toen hij door Zuidoost-Azië reisde. “Ik was drie weken in een dorpje in Laos en daar zag ik kinderen constant lachen en spelen. Ze visten een colafles uit de rivier en daar waren ze de hele dag mee aan het spelen. Hij was van niemand, het ging om het plezier.”

Toen Römgens terugkwam in Nederland merkte hij hoe veel speelgoed kinderen hier vaak hebben. “Dat contrast is zo immens groot”, vertelt hij. “Daardoor kreeg ik het idee om de nieuwe generatie te laten ervaren dat het niet gaat om hoeveel speelgoed je hebt, maar dat je lekker kunt spelen. Het idee is om speelgoed te laten rouleren langs kinderen in een dorp of straat.”

In Laos visten kinderen een colafles uit de rivier en daar waren ze de hele dag mee aan het spelen. Hij was van niemand, het ging om het plezier. – Rob Römgens

Met een kindvriendelijke app richt Swip Swap zich op de basisschool, maar ook op de middelbare school kunnen jongeren profijt hebben van het ruilplatform, door bijvoorbeeld games te ruilen. Het uiteindelijke doel is om elk huishouden met kinderen in Nederland de app te laten installeren. “Dat is natuurlijk niet haalbaar, maar zou wel mooi zijn”, zegt Römgens. In 2020 wil het bedrijf de landsgrenzen over. “We geloven er heilig in dat mensen gaandeweg gewend zullen raken aan het delen. Dat is niet alleen iets van Nederland.”

Speelgoed ruilen is dus niet uitsluitend iets voor ouders in de Sinterklaasperiode, maar kan het hele jaar door. En grootouders, ouders, tantes, ooms en kinderen kunnen er zelf mee aan de slag. Dat er veel initiatieven en evenementen ontstaan voor ruilmarkten, laat zien dat de tijd van overconsumptie langzaam steeds minder vanzelfsprekend wordt. En dat is goed voor het milieu.

Dit artikel (geschreven door Fleur Bubbert) verscheen eerder op OneWorld.